partner strategiczny Okno-pol
partnerzy Okno-pol         Okno-pol     Okno-pol

Dotychczasowe doświadczenia z funkcjonowania programu porad prawnych dla architektów – członków MPOIA RP wskazują, że znacząca część problematyki poruszanej na dyżurach z poszczególnymi architektami dotyczyła prawa budowlanego. Wiele zagadnień związanych było z nowelizacją prawa budowlanego, jaka weszła w życie ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. Nowelizacja ta okazała się źródłem poważnych wątpliwości oraz rozbieżnej praktyki w poszczególnych wydziałach architektury całego województwa, co w skrajnych wypadkach widoczne było nawet na podstawie wymagań formalnych związanych ze składanymi w procesie budowlanym formularzami dokumentów. Porady prawne opierały się w tym zakresie w przeważającym stopniu na próbie udzielenia konkretnych odpowiedzi na pytania architektów związane z przedmiotową nowelizacją, choć zdarzały się również przypadki kiedy członkowie Izby prosili o wskazania w bardziej ogólnym zakresie, np. co do taktyki reprezentacji swojego klienta w postępowaniu o udzielenie pozwolenia na budowę.

Ściśle z powyższym powiązana jest problematyka dotycząca stosowania ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W tym zakresie konsultacje dotyczyły najczęściej wykładni decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, możliwości ich zaskarżenia, jak również interpretacji postanowień miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

Druga grupa zagadnień, wokół których oscyluje istotna część dyżurów, to prawo autorskie. W tym zakresie wątpliwości członków Izby oraz zadawane przez nich pytania odnosiły się jak do tej pory głównie do relacji praw osobistych do majątkowych w kontekście możliwych roszczeń architektów (lub też roszczeń kierowanych do architektów) oraz problemu współautorstwa i wzajemnych roszczeń między współautorami lub też współautorów do innych osób. To ostatnie zagadnienie niejednokrotnie przy tym ocierało się o problematykę etyki zawodowej architektów, gdzie nierzadko problem wynikał z nieuświadamiania sobie przez architektów konieczności uzyskania akceptacji autora pierwotnego projektu w przypadku dalszych zmian obiektu zrealizowanego na jego podstawie. W odniesieniu do pytań dotyczących prawa autorskiego znacznie więcej zagadnień związanych jest najczęściej z bieżącymi sprawami architektów i widoczne było podejście indywidualne do zadanego zagadnienia, podczas gdy wspomniane wyżej problemy związane z prawem budowlanym znacznie częściej objawiały abstrakcyjny problem i generalne zainteresowanie architekta nowymi regulacjami, niż próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie nurtujące we „własnej sprawie”.

W pozostałym zakresie widoczne jest zainteresowanie problematyką prawa zamówień publicznych, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz – bardziej ogólnie prawa cywilnego. Na dyżurach prawnych zdarzają się przypadki, kiedy architekt poszukuje porady w odniesieniu do konkretnego problemu prawnego, z jakim się zmierzył, niejednokrotnie wykraczającym poza zakres wykonywania zawodu.

Istotna część porad prawnych jest zazwyczaj udzielana w formie bezpośredniego kontaktu z architektem, który przedstawia swój problem i w sposób spontaniczny udzielana mu jest odpowiedź. Bywają takie przypadki, w których niemożliwe jest udzielenie odpowiedzi ad hoc i w dalszym zakresie odpowiedź uzupełniana jest w drodze mailowej (zwłaszcza gdy zagadnienie dotyczy analizy orzecznictwa sądowego lub piśmiennictwa w danym zakresie). Znacznie mniej popularne są pytania zgłaszane drogą telefoniczną lub mailową, choć w zakresie, w jakim Izba realizowała program wyjaśniania wątpliwości na bazie nowelizacji Prawa budowlanego z 20 lutego 2015 r., elektroniczna aktywność architektów była bardzo wysoka. Kontakt mailowy jednak jest również jedną z wykorzystywanych form konsultacji architektów z adwokatem Izby.

Wszelkie porady prawne udzielane są przy zachowaniu obowiązującej tajemnicy zawodowej. Wyłącznym obowiązkiem architekta – członka Izby jest rejestracja w sekretariacie, bez konieczności udzielania informacji czego porada ma dotyczyć.